60 miljoen euro vuurwerk geen feest voor vogels

Dit jaar vliegt er voor meer dan 60 miljoen euro aan vuurwerk de lucht in tijdens oud en nieuw. Een traditie, met veel nadelen. Het afsteken geeft veel vervuiling: fijnstof in de lucht en zware metalen als barium, antimoon en strontium in de bodem en het water. Niet alleen het milieu is de dupe. Uit nieuw onderzoek blijkt dat ook vogels de dupe zijn van al het geknal en geflits.

Weerradar meet vogelreacties
Met behulp van weerradar hebben onderzoekers van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) de reactie van vogels vastgelegd op de duizenden tonnen vuurwerk die jaarlijks op Nieuwjaarsavond worden afgestoken. Ze concluderen dat Oud en Nieuw voor vogels bepaald geen reden tot feest is. De resultaten verschenen in het november/december 2011 nummer van Behavioral Ecology.

Universiteit van Amsterdam
De meeste mensen zullen het er intuïtief mee eens zijn dat de lichtflitsen en harde knallen van vuurwerk een negatieve invloed hebben op dieren. Omdat vuurwerk doorgaans in het donker wordt afgestoken, is het echter lastig de invloed ervan op wilde dieren zoals vogels te onderzoeken. Dit heeft Judy Shamoun-Baranes van het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) aan de UvA geïnspireerd de effecten van vuurwerk op vogels te bestuderen met een techniek waarvoor geen licht nodig is. Samen met IBED collega’s Adriaan Dokter, Emiel van Loon en Willem Bouten en partners van de Koninklijke Luchtmacht en het KNMI heeft ze een weerradar gebruikt om de reactie van vogels op vuurwerk in kaart te brengen.

Onderzoek van 3 jaar
Drie achtereenvolgende jaren hebben ze de reactie van vogels gekwantificeerd op de duizenden tonnen vuurwerk die Nederlanders jaarlijks in de Nieuwjaarsnacht om middernacht afsteken. Ze ontdekten dat duizenden vogels vlak na middernacht hoog de lucht in vliegen, en daar minstens 45 minuten blijven. De grootste vogeldichtheid werd gemeten op 500 m hoogte en boven grasland en wetlands. Hiertussen bevonden zich ook natuurgebieden waar duizenden watervogels rusten en foerageren. De verstoring vindt plaats op een dusdanige ruimte- en tijdsschaal dat negatieve effecten verwacht mogen worden op de vele soorten watervogels die Nederland als overwintergebied gebruiken.

Lees het wetenschappelijke artikel op de website van de uitgever